Akkerranden inzaaien met een mengsel van bloemen en grassen is makkelijker gezegd dan gedaan. Soms lijkt het alsof er melde en perzikkruid is gezaaid in plaats van klavers, margrieten en chicorei. De vraag rijst of zo’n akkerrand dan wel nut heeft. In juni (dit jaar) hebben deelnemende agrariërs van studiegroepen van het DAW project “Meer kennis, minder gewasbeschermingsmiddelen” veldbijeenkomsten bijgewoond om met elkaar, én met externe deskundige, ervaringen te delen.
Een akkerrand met als doel schoner oppervlaktewater functioneert al snel. Als er maar voldoende breedte is én er iets groeit, dan vervult de akkerrand de functie van buffer tussen akker en sloot. Dat geldt overigens ook voor een rand met spontaan opgekomen kruiden. Een andere functie van een akkerrand is het lokken van natuurlijke plaagbestrijders. Dit komt bij niet ingezaaide randen minder tot zijn recht. Natuurlijke plaagbestrijders hebben namelijk inheemse bloemen nodig. Een ingezaaide akkerrand levert die. En een ingezaaide rand is een langere periode kleurrijk. Mooi om naar te kijken en dat is niet onbelangrijk.
De onkruiddruk kan in het eerste jaar na inzaaien fors zijn. Bovenstaande foto toont (voorzijde) een akkerrand die dit voorjaar (2020) opnieuw is ingezaaid. Er lijkt vooral veel melde te groeien. Maar wat blijkt, onder die laag, zijn de ingezaaide kruiden als kleine kiemplantjes aanwezig. De rest (achterzijde) van deze meerjarige akkerrand is niet doorgezaaid en bloeit heel mooi. Na één jaar groeien de kiemplantjes uit tot een deken van bloeiende planten en onderdrukken samen de melde. Interessant om in de studiegroepen met elkaar vast te stellen dat de onkruiddruk in het meerjarige deel beduidend lager is dan in een pas gezaaide rand.
In het voorjaar zijn vele kilometers akkerranden ingezaaid die wel uitbundig bloeien. Dit komt doordat aan het mengsel phacelia en koolzaad is toegevoegd. Dit geeft een prachtig lijnenspel met paarse en gele tinten. Er komen veel insecten op af. AND volgt samen met de deelnemende agrariërs de verdere ontwikkeling van de akkerranden. Wat van het mengsel komt wanneer op? En we zijn ook benieuwd in hoeverre phacelia en koolzaad zich volgend jaar weten te handhaven.
In bovenstaande rand zijn geen extra soorten toegevoegd aan het basismengsel. De bloei is vooralsnog beperkt, maar onderzoek laat zien dat er al meerdere kiemplanten staan van veel verschillende soorten. De verwachting is dat dit volgend jaar tot veel bloei zal leiden. De meeste soorten die zijn ingezaaid zijn meerjarig en komen niet tot bloei in het eerste jaar. In dit geval is geduld dé weg tot resultaat.
Niet altijd is duidelijk waarom er (soms) grote verschillen zijn in én tussen akkerranden. Tijdens veldbijeenkomsten gaan we randen met elkaar vergelijken en op zoek naar antwoorden. Gezamenlijk kijken we naar o.a. verschillen in bodemsamenstelling, vorige teelten, uitgevoerde bewerkingen, verschillen in onkruiddruk tussen één- en meerjarige randen, voor- en najaarsinzaai en het effect van dekvruchten op het zaaimengsel (zoals extra graan of koolzaad). Met ondersteuning van adviseurs van het Louis Bolk Instituut wordt kennis ontwikkeld, verzameld en gebundeld. Al doende komen we tot steeds effectiever akkerrandenbeheer.