Vogeltellingen op wintervoedselakkers 2021-2022

Geelgorzen, vinken en kepen. Dit zijn de soorten die afgelopen winter het meest geteld zijn op verschillende wintervoedselakkers in Drenthe. Agrarische Natuur Drenthe zorgt dat agrariërs onder bepaalde voorwaarden subsidie krijgen om hun grond in te richten als wintervoedselakker. De akkers worden ingezaaid met minimaal 90% granen en aangevuld met andere soorten om als voedsel te dienen voor vogels en andere fauna. De gewassen blijven tot 1 april staan, zodat er de gehele winter voedsel beschikbaar is. Dit heeft een zeer positief effect op het aantal zaadetende zangvogels die in deze gebieden overwinteren.

Tellers

Vrijwilligers van Grauwe Kiekendief – Kenniscentrum Akkervogels (GKA)tellen de aantallen vogels op de akkers.  Henk Jan Ottens van GKA coördineert de tellingen. Er wordt in overleg met de vrijwilligers een selectie van de akkers gemaakt. Vervolgens tellen de vrijwilligers gedurende de gehele winter deze akkers om de twee weken.

Getelde gebieden

Tellingen zijn er deze winter geweest in Valthermond, het Eexterveld, Westdorp, de Broekstreek en bij Zeijen/Peest. Van de laatste zijn de gegevens nog niet verwerkt, maar van eerste vier gebieden zijn ruim 14.000 waarnemingen ingevoerd. Een verzameling van vierenvijftig soorten vogels en drie soorten zoogdieren.

Waarnemingen

Meer dan 8.000 waarnemingen zijn van geelgorzen, vinken en kepen. Deze soorten zijn vaak in grote groepen te vinden op de wintervoedselakkers. Wel zijn er noemenswaardige verschillen tussen de verschillende gebieden, waarbij wel vermeld moet worden dat in het ene gebied meer veldjes worden geteld dan in het andere. Ook de grootte van de veldjes varieert.

Bijzonderheden

• Putter: Putters werden vooral voor de jaarwisseling in flinke groepen aangetroffen. In het Eexterveld was zelfs een waarneming van 50 putters op één akker.
• Kneu: In de Broekstreek zijn afgelopen periode enkele keren meer dan 80 kneuen geteld, een vogelsoort die s ’winters in Drenthe niet in grote aantallen voorkomt.
• Vink: Het Eexterveld, Valthermond en Westdorp telden behoorlijk veel vinken. Met uitschieters van respectievelijk 175, 150 en 80 vinken per telling op één akker.
• Keep: Kepen waren opvallend veel aanwezig in Valthermond en in de Broekstreek met aantallen van 125 en 185 per akker.
• Geelgors: Geelgorzen zijn in alle gebieden goed vertegenwoordigd met regelmatig teldagen met meer dan 100 vogels per akker, met een uitschieter van 180 op een akker in de Broekstreek.
• Groenling: Groenlingen eten graag  zonnebloempitten. Als deze op zijn gaan ze verder. De meeste groenlingen zijn dan ook gemeld voor de jaarwisseling. Alleen in het Eexterveld is deze soort niet waargenomen tijdens de tellingen.
• Ringmus: Het steeds schaarser worden van ringmussen is toch wel zorgelijk te noemen. Het maximum aantal geteld in afgelopen winter bleef steken op 10 exemplaren, op een akker bij Valthermond.

Overige noemenswaardige waarnemingen zijn:

• Een akker met 17 fazanten op 5 december 2021 in Valthermond.
• Drie patrijzen in de Broekstreek op 13 februari 2022.
• Een Smelleken (klein soort valk) jagend op een groep kepen in Valthermond.
• Jagende blauwe kiekendieven in het Eexterveld, Valthermond en de Broekstreek.

De akkers

De tellers merken dat er veel verschil onderling is tussen de veldjes. Zo hebben de akkers aan een bosrand meestal meer bezoek van vogels, dan een veld zonder beschutting. Met het ontbreken van een bosrand kan bijvoorbeeld grote braamstruik deze functie deels overnemen. Door hier rekening mee te houden in de inrichting van de percelen kunnen nog meer vogels profiteren. De gewassen die naast het graan worden ingezaaid spelen ook een belangrijke rol. Meestal Is dit een speciaal mengsel voor vogels met soorten als Zonnebloem, Boekweit, Korenbloem en Luzerne.  Soms worden ook andere groenbemesters gebruikt, die minder aantrekkelijk zijn. Op deze akkers worden in de regel dan ook minder vogels geteld. In terreinen waar wintervoedselakkers gecombineerd zijn met jaarrond vogelakkers zie je dat deze elkaar versterken. Er is zeker nog winst te behalen door hier rekening mee te houden. De telresultaten laten zien  dat de wintervoedselakkers in het algemeen zeer goed gebruikt worden. Met deze methode leveren de deelnemende agrariërs een bijzondere bijdrage aan de vogelstand in het akkerland en de biodiversiteit in het algemeen.