Experimenteren met productieve natuurinclusieve maatregelen in de Proeftuin NIL Drentsche Aa
De Proeftuin voor natuurinclusieve landbouw (NIL) Drentsche Aa is één van de voorbeelden van gebiedsgerichte samenwerking in kansrijke gebieden uit de Agenda Boer Burger Natuur Drenthe. Verspreid over de jaren 2022-2024 zijn 18 experimenten uitgevoerd door 12 deelnemers binnen drie hoofdthema’s. Er is geëxperimenteerd met verschillende mengteelten, uiteenlopende kansrijke akkerbouwgewassen en productief kruidenrijk grasland. Het uitvoeren van NIL-maatregelen in samenwerking met de grootste terreinbeherende organisatie in het gebied bleek niet inpasbaar.
De deelnemers hebben in de experimenten veel kennis en ervaring opgedaan en onderling uitgewisseld tijdens verschillende (veld)bijeenkomsten waar ook expertise is ingebracht van externe deskundigen. De Proeftuin heeft daarmee gefunctioneerd als een studiegroep. De deelnemers hebben dat als heel waardevol ervaren. De leerprocessen van de deelnemers, het projectteam en de adviseurs zijn gedocumenteerd in een drietal procesverslagen. In dit eindverslag wordt teruggeblikt op het streefbeeld en actieplan uit 2021, evenals de doelstellingen voor de Proeftuin die daarin zijn vastgelegd, zowel voor de korte als voor de langere termijn. Na een toelichting op de opzet en werkwijze van de Proeftuin worden de geleerde lessen beschreven: lessen die getrokken kunnen worden uit het proces en lessen rond een aantal belangrijke landbouwkundige thema’s. Tot slot worden verschillende opties genoemd om een vervolg te geven aan de initiatieven die in de Proeftuin in gang zijn gezet en zo verder invulling geven aan een natuurinclusieve landbouw in het Drentsche Aa-gebied, een vorm van landbouw die bijdraagt aan maatschappelijke doelen ten aanzien van biodiversiteit en landschap, bodem, water, korte keten en klimaat; terwijl ondernemers in het gebied daar ook zelf voordelen van ervaren, vooral als inzet van agrariërs voor maatschappelijke doelen wordt beloond door de overheid én de markt en de samenwerking tussen landbouw en gebiedspartijen verder wordt geoptimaliseerd.
Lees het eindverslag van de Proeftuin voor natuurinclusieve landbouw (NIL) Drentsche Aa hier.
Procesverslag: Experimenten met productief kruidenrijk grasland in Proeftuin voor Natuurinclusieve landbouw Drentsche Aa
In de Proeftuin voor natuurinclusieve landbouw Drentsche Aa hebben zeven ondernemers twee jaar lang geëxperimenteerd met productief kruidenrijk grasland. Bij het uitvoeren van deze natuurinclusieve maatregel kwamen zij voor allerlei keuzes te staan, zoals keuzes voor een bepaald mengsel, voor een perceel, voor inzaaien of doorzaaien, voor een bemestingsplan en voor maaien (inclusief maaihoogte) en/of beweiden. Deelnemers hebben hierin verschillende keuzes gemaakt, passend bij hun bedrijfsvoering en de grondslag en de droogtegevoeligheid van het proefperceel. Kennis en ervaring is onderling uitgewisseld tijdens diverse (veld)bijeenkomsten, met inbreng van expertise van externe deskundigen. Dit procesverslag beschrijft het verloop van de experimenten en de leerervaringen van de deelnemers. De keuzes die ondernemers maken bij de aanleg en het beheer van productief kruidenrijk grasland blijken van belang te zijn voor de vestiging en instandhouding van klavers en kruiden in het grasland. Of en hoe de deelnemers verder gaan met kruidenrijk grasland is afhankelijk van verschillende factoren, zoals bijvoorbeeld de productiviteit en rendabiliteit ten opzichte van gangbaar grasland, de droogtegevoeligheid van percelen en de mate waarin deze maatregel bijdraagt aan maatschappelijke doelen.
Lees het procesverslag 'Kruidenrijk Grasland Proeftuin NIL' hier.
Procesverslag: Experimenten met kansrijke akkerbouwgewassen in Proeftuin voor Natuurinclusieve landbouw Drentsche Aa
In de Proeftuin voor natuurinclusieve landbouw Drentsche Aa hebben zes ondernemers gezocht naar mogelijkheden voor gewasdiversificatie en rotatieverruiming. Verspreid over de jaren 2022-2024 hebben zij geëxperimenteerd met kansrijke akkerbouwgewassen die zij als rustgewas kunnen inpassen in hun bouwplan. Op zeven proefpercelen is ervaring opgedaan met de teelt van haver, boekweit, bladrammenas (voor zaadvermeerdering), winterrogge, zomerrogge en zomerkoolzaad. Tijdens de experimenten is een aantal veldbijeenkomsten georganiseerd om kennis en ervaring onderling uit te wisselen. Tijdens deze bijeenkomsten is aandacht besteed aan de ontwikkeling van de gewassen en keuzes ten aanzien van bemesting, onkruidbestrijding en de afzet van de producten. Vier deelnemers zijn na de experimenten met de akkerbouwgewassen op zoek gegaan naar een groenbemester (of combinatie van groenbemesters) die kan helpen om de druk van plantparasitaire aaltjes in volggewassen te kunnen verlagen. Dit procesverslag beschrijft het verloop van de experimenten en de leerervaringen van de deelnemers. Een aantal onderzoeksvragen zijn beantwoord. Voor een aantal andere vragen is een iets andere, meerjarige onderzoeksopzet gewenst. De ondernemers hebben deelname aan de Proeftuin als heel waardevol ervaren. Voor nieuwe gewassen die met zekerheid kunnen worden afgezet tegen een goede prijs, vaak met begeleiding door de afnemer, is er belangstelling om door te gaan.
Lees het procesverslag 'Kansrijke akkerbouwgewassen' hier.
De Proeftuin voor natuurinclusieve landbouw (NIL) was verweven met het project Transitie Landbouw Drentsche Aa. In het project Transitie Landbouw lag de nadruk op de idee-ontwikkeling om de natuur voor je te laten werken. Benieuwd naar het eindrapport van dit project? Klik dan hier.
